आज मानवाने चंद्रापर्यंत झेप मारली. माणूस परग्रहावर राहण्याचे स्वप्न बघतोय. एवढी प्रगती आपल्या विज्ञानाने केली, मात्र आपला जगाचा पोशिंदा, आपला शेतकरी आजही आत्महत्या करून आपले जीवन संपवत आहे.

जसे आज संपूर्ण जगात कोरोना महामारीने लोक मृत्युमुखी पडत आहेत. जणू काही अशीच महामारी माझ्या शेतकरी राजावर आली आहे, कारण रोज वृतपत्रे उघडले की या बातम्या वाचायला मिळतात. कधी-कधी तर ,शेतकरी आपल्या संपूर्ण कुटुंबीयांसह आपले जीवन संपवितो. त्यात ते कोवळे-कोवळे जीव पण असतात, ज्यांनी हे जग सुद्धा अनुभवले नव्हते. कधी संपणार हे सगळे? कधी संपणार शेतकऱ्यांचा त्रास ?

दरवर्षी आपण दुष्काळाच्या बातम्या बघतो परंतु माझा शेतकरी, तो दुष्काळ जगतो. कधी अतिवृष्टी तर कधी कोरडा दुष्काळ. आपण बघतो की हिमालयीन नद्यांना पूर येऊन उत्तरेकडील राज्यात पिकांचे नुकसान होते तर आपल्या महाराष्ट्रासारख्या राज्यात पावसाने मारलेल्या दडीमुळे दुबार- तिवार पेरणीचे संकट निर्माण होते व या सगळ्यात आपला शेतकरी आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत होतो.

एखाद्या वर्षी पाऊस चांगला होतो, पिके सुद्धा चांगली येतात, परंतु परत निसर्गाचा लहरीपणा दिसून येतो व ऐन पीक काढणीच्या वेळेस अवकाळी पाऊस, गारा पडतात व होत्याच नव्हतं करून जातात. मग अशा वेळेस त्यांच्या शेतमालाला कवडीमोल भाव मिळतो ज्यात उत्पादन खर्च सुद्धा निघत नाही. बऱ्याचवेळा शेतकरी आपल्या जमिनी सरकारी किंवा इतर प्रकल्पासाठी विकतात मात्र त्यातून आलेला पैसा हा सगळा उधळपट्टी करुन टाकतात व परत त्याच्याकडे कर्ज काढण्याशिवाय काही पर्याय शिल्लक राहत नाही. सावकार असेल, किंवा इतर मार्गाने शेतकरी कर्ज घेऊन संपूर्णपणे कर्जाच्या विळख्यात सापडतो व अशावेळेस त्या मानसिकतेतून कदाचित आत्महत्या हाच एकमेव पर्याय आहे असे तो समजतो व आपले जीवन संपवतो. शेतकरी आत्महत्या थांबवण्यासाठी शासनाने निश्चित असे प्रयत्न नक्कीच केले पाहिजे व शासनाच्या या संपूर्ण प्रयत्नात आपण समाज म्हणून आपली जबाबदारी निश्चित ओळखून हातभार लावला पाहिजे. प्रत्येक वेळी शेतकरी समस्या सोडविण्यासाठी कर्जमाफीचा पर्याय वापरला जातो, निश्चितच त्यामुळे शेतकऱ्यांचा ताण कमी होतो मात्र हा काही शाश्वत उपाय नव्हे. कारण हा एक तात्पुरता दिलासा आहे मात्र शेतकऱ्याचे उत्पन वाढविण्यासाठी तसेच आपल्या जमिनींना योग्य पीकपद्धती कोणती? आपल्या जमिनीचा पोत काय ? निसर्गाचा अनियमितता व त्यासाठी करावयाच्या उपाययोजना, सिंचन सुविधा वाढविण्यासाठी प्रयत्न करणे हे शासनाचे कर्तव्य आहे. तसेच आपण समाज म्हणून जमिनीची खालावलेली पातळी वाढवण्यासाठी "पाणी आडवा, पाणी जिरवा" सारख्या गोष्टीकडे जागरूक असले पाहिजे. तसेच शेतकऱ्यांनी सुद्धा आपल्या पारंपारिक पीक पध्दती त्यागून जमिनीला न्याय देणाऱ्या पीक पद्धतीचा स्वीकार करायला हवा.

आजचा युवा सुशिक्षित आहे व तो समाजाच्या प्रश्नांबद्दल सजग आहे. आपल्या शिक्षणाचा वापर त्याने शेतकऱ्यांच्या भल्यासाठी करावा. अधिकाऱ्यांनी शासनाच्या विविध योजना जसे PM-KISAN, महावेध यांची अंमलबजावणी, चोख करावी.

अशा सर्व उपाययोजना केल्या तर निश्चितच आपला शेतकरी बांधव या जाचातून लवकरात लवकर मुक्त होईल.

• "मी लेकरू मातीचं होणार म्ह्णाही मातीचं
• मधला काळ कधी सुपिक कधी नापिक
• आता आभाळ ही रडे जमीन ही खंगली
• सुकाळ दुष्काळ सुख दुखाचा सावली
• आता सरकारने आम्हाला तारलं पाहिजे,
• नाहीतर मन म्हणते मला वारलं पाहिजे."